Rood, wit of rosé. Fruitig, vol of friszoet. Zoveel smaken, zoveel soorten. Als het om wijn gaat is er keuze in overvloed. Een goede fles wijn is zo gekocht, geopend en ingeschonken. Het genieten kan beginnen. Sta je dan weleens stil bij de oorsprong van het glas wijn in je hand? Hoe de wijndruiven zijn gegroeid, geoogst, geplet, gegist en gebotteld? Hier komen zoveel handelingen van mensen en machines bij kijken. Ook onze producten helpen mee in dit proces. Wij leveren een ruim assortiment van kunststof producten voor de wijnbouw: plukbakken, emmers, paloxen, pallets, mostvaten en gistingstanks. Wijnboer Leon Masselink van Wijngoed Montferland is een klant van Hulkenberg en werkt met onze plukbakken, palletboxen en pallets. Zijn wijnen wonnen meerdere prijzen in het binnen- en buitenland. Wij vroegen hem hoe zijn Achterhoekse wijnen tot stand komen.
Leon, je had al een traditioneel boerenbedrijf toen je in 2004 de wijnbouw in ging. Hoe is deze overstap van agrariër naar wijnboer ontstaan?
"Mijn vrouw Magda en ik stonden voor een grote beslissing: gaan we ons boerenbedrijf groots uitbreiden met mega stallen of slaan we een andere weg in. Wij wilden graag iets nieuws, iets leuks gaan doen. Toen stuitte ik op een artikel over Jan Oude Voshaar, een wijnboer in Wageningen. Hij vertelde over de kansen van wijnbouw in Nederland."
Door dit artikel kwam Leon Masselink te weten dat de Europese wijngrenzen in de komende decennia naar boven verschuiven. Traditionele wijnlanden als Spanje, Italië en Frankrijk zijn door de klimaatsverandering steeds minder geschikt voor de wijnbouw. In de zuidergelegen landen wordt het te warm, waardoor het alcoholpercentage hoger is en er te weinig zuur in de wijn zit. Daardoor mis je het frisse karakter van de wijn. Over 20 jaar hebben landen als Nederland, België en Duitsland het meest ideale klimaat voor het verbouwen van wijndruiven.
Ook nam anno 2004 de interesse naar biologische wijnbouw toe. Leon: "Er was een groeiende afkeer tegen de grote hoeveelheden chemische bestrijdingsmiddelen die vooral in Zuid-Europese wijnlanden werden gebruikt. Ik werk met nieuwe rassen. De nieuwe rassen die ik verbouw zijn schimmelresident en hebben een vroege rijpheid. Het Nederlandse klimaat is bijzonder geschikt voor deze rassen."
Hoe hebben jullie deze overstap naar de wijnbouw aangepakt?
Leon glimlacht en vertelt: "Ik was een bierdrinker. Wijndrinken moet je leren. Ik heb geleerd aroma’s te proeven en smaken te herkennen. Daarbij werk ik samen met oenoloog Stan Beurskens. Hij is universitair opgeleid in druivenkunde. Magda en ik wilden vanaf onze allereerste oogst goede wijn leveren. Daarom hebben wij geïnvesteerd in vakkennis en professionele apparatuur. Wij stelden onszelf tot doel de beste wijnboer van Nederland te worden."
Om dit te bereiken laten Leon en Magda niets aan het toeval over. Zij werken samen met experts, met devote vrijwilligers én met de natuur. Leon: "Om verschillende redenen werken wij niet meer biologisch. De Suzuki-fruitvlieg is één van de redenen. We hebben gekozen voor een alternatieve methode met weerstations. Deze weerstations geven heel nauwkeurig aan wanneer de infectiedruk toeneemt. Op deze manier kunnen we de druivenplanten heel gericht behandelen. In de praktijk zijn dit één of twee behandelingen per jaar. Ter vergelijking: in Zuid-Europese landen worden bacteriën op wijnstokken preventief bestreden. Dit gebeurt elke 10 dagen."
Wanneer worden de wijndruiven geoogst en hoe gaat dit in zijn werk?
"De oogsttijd is van half september tot eind oktober. Deze periode is gelijk voor alle Europese wijnboeren,’ vertelt Leon, "Wij plannen zo’n 15 ochtenden om onze wijngaarden in Stokkum en Gendringen te oogsten. Dit gebeurt allemaal door vrijwilligers. Op de dag van de oogst moet het droog zijn. Ook de nacht voor de plukdag mag het niet geregend hebben. Door de regen zuigt de wijndruif zich vol met vocht. Dit heeft invloed op de kwaliteit van de wijn."
Hoe zit een plukdag eruit?
Leon: "We beginnen om 9:00 uur. Eerst een kop koffie of thee, waarbij we doornemen wat en hoe we gaan plukken. De sfeer is ontspannen. Dat vind ik belangrijk. We werken met zo’n 100 vrijwilligers. Wij willen graag dat zij een fijne dag hebben in onze wijngaard. Na de koffie deel ik de kisten uit; iedereen een eigen plukbak. We hebben deze plukbakken al vanaf het begin en ze functioneren perfect. Hoewel ze veel te verduren hebben, zijn de bakken nog steeds onbeschadigd. Sommige plukkers binden er een touw aan en slepen de kist tijdens het plukken over de grond achter hen aan. Eenmaal gevuld worden de kisten op elkaar gestapeld en naar ons wijnhuis in Gendringen gebracht. Daar begint mijn werk."
Jouw werk?
"Ja, ik kom zelf bijna niet aan plukken toe. Ik ga direct met de geplukte druivenoogst aan de slag. Eerst worden ze machinaal gekneusd en ontsteelt. De steeltjes geven een bittere smaak aan de wijn, daarom verwijderen wij ze. Vervolgens worden de druiven gemalen tot most." Leon bewaart deze most in pulpbakken. Dit zijn grote kunststof boxen, ook wel bekend als palletboxen of paloxen. De pulpbakken hebben een kunststof deksel en een uitloop.
Leon: "Wist je dat het sap van zowel de witte als de rode wijndruiven wit van kleur is?’ De kleur van de wijn komt voort uit de schil en de pitten van de druif. Het ontstaan van de kleur vindt plaats in de pulpbakken. Wanneer de most in de pulpbakken zit, wordt het aroma van de wijn samengesteld. Voor witte wijn is dit in een halve dag gerealiseerd; bij rosé wijn al na een paar uur. Voor het bereiken van het aroma van rode wijn blijft de most tot wel twee weken in de pulpbak. Bij rode wijn wordt daarom in deze fase al gisting toegevoegd. Dat gebeurt bij witte en rosé wijn later in het proces."
Het lijkt wel of na het druivenplukken met de hand alle werkzaamheden verder machinaal gebeuren.
Leon: "Dat klopt. In ons wijnhuis werken we met de modernste filter- en persinstallaties en een professionele bottelmachine. Toch komt er nog veel mensenwerk aan te pas. Dat luistert heel nauw. Ik kan je er uren over vertellen. Kom gerust een keer langs voor een rondleiding, dan laat ik het je zien!"
Deze uitnodiging nemen wij van harte aan. Nog even terug naar onze producten. Jullie gebruiken de plukbakken voor de wijnoogst en het vervoeren van de wijndruiven. Onze palletboxen worden ingezet als pulpbakken voor het samenstellen van de kleur en het aroma van de wijn. Jullie werken ook met onze kunststof pallets. Waarvoor zet je die in?
Leon: "Wij hebben grote stalen gistingsvaten van 350 tot 1100 liter, die we af en toe ook verplaatsen. Om die reden staan deze zware gistingsvaten op jullie pallets. Deze kunnen veel gewicht aan. Zo kunnen we de gistingsvaten eenvoudig verplaatsen." Kunststof pallets zijn hygiënisch en makkelijk te reinigen. In de wijnbouw wordt er veel gewassen. Van plukbakken tot de machines. "Alles, behalve de druif zelf" zegt Leon, "Als druiven worden gewassen komt er extra water in de wijn. Dat wil je juist voorkomen."
Nog een laatste vraag Leon. Rood, wit of rosé. Wat is jouw favoriete wijn?
“Het is net als met je kinderen. Ik kan niet kiezen. Welke wijn ik drink, hangt af van het moment. Zo drink ik zomers graag wit."
Dankjewel Leon. We wensen je een goede oogst.
Leon Masselink
